Dziś kilka słów o obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, a dokładnie o tym, jak daleko wstecz może cofnąć się ZUS, ustalając w decyzji obowiązek ubezpieczeń społecznych bądź też jego brak.
Pan Jan otrzymał decyzję, w której organ stwierdził, że jako zleceniobiorca podlega on z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu w okresie od 01.01.2008 r. do 31.12.2008 r.
Pani Marta z decyzji ZUS dowiedziała się natomiast, że podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w okresie od 1 listopada 2010 r. do 31 grudnia 2011 r.
Jak daleko wstecz może cofnąć się ZUS, ustalając w decyzji obowiązek ubezpieczeń społecznych?
Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych oraz przebiegu tych ubezpieczeń.
Stosunek ubezpieczenia społecznego powstaje z mocy samego prawa, co oznacza, że na jego powstanie, ustanie oraz zmianę nie ma żadnego wpływu wola stron. O tym w jakich okolicznościach osoba fizyczna podlega bądź nie podlega ubezpieczeniom społecznym decyduje wyłącznie ustawa. W związku z tym wydawana przez organ rentowy na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy systemowej decyzja w indywidualnej sprawie dotyczącej zgłaszania do ubezpieczeń społecznych oraz przebiegu tych ubezpieczeń, jedynie potwierdza podleganie ubezpieczeniu niezależnie od woli ubezpieczonego.
Wskazany przepis ustawy nie nakłada żadnych ograniczeń czasowych do wydania przez organ rentowy decyzji stwierdzającej istnienie lub nieistnienie obowiązku ubezpieczeń społecznych. Można zatem uznać, że organ rentowy dysponuje nieograniczonym w czasie uprawnieniem do wydawania takiej decyzji. Oznacza to, że taka możliwość rozciąga się również na sytuację, w której organ rentowy orzeka o podleganiu ubezpieczeniom społecznym nawet w bardzo odległej przeszłości. A zatem prawo do wydania takiej decyzji nie przedawnia się. Dopuszczalne jest zatem także wydanie przez organ rentowy decyzji potwierdzającej istnienie (lub nieistnienie) obowiązku ubezpieczeń społecznych w sytuacji, gdy składki na te ubezpieczenia już uległy przedawnieniu.
Dlaczego ZUS może cofać się wstecz ustalając w decyzji obowiązek ubezpieczeń społecznych?
Jest to podyktowane przede wszystkim interesem ubezpieczonego. W decyzji ustalającej obowiązek ubezpieczeń społecznych mogą bowiem zostać rozwiane wszelkie wątpliwości dotyczące jego sytuacji ubezpieczoniowej. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w odniesieniu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości uwzględnia się bowiem okresy składkowe, choćby płatnik nie opłacił należnych składek za ubezpieczonego, który podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w danych okresach.
(por. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2016 r. III UZP 8/16)
{ 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }
Dobry artykuł. Warto byłoby dodać jak długo ZUS może egzekwować należności bo to jest często mylone. Fajnie jednak że Pani poruszyła ten temat