Komu nie przysługują preferencyjne składki ZUS?

Katarzyna Mrozowska08 listopada 2017Komentarze (1)

Niełatwo podjąć decyzję o założeniu własnej firmy. Wszak to ryzyko, a i czasy niepewne. W decyzji tej pomóc może tzw. “preferencyjny” czy też “mały” ZUS dla początkujących przedsiębiorców.

Komu nie przysługują preferencyjne składki ZUS?Zgodnie z art. 18a ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 (tj. osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych) w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Jest to odstępstwo od ogólnej zasady, w myśl której podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek ogłoszonego na dany rok kalendarzowy.

Bazując na konkretach: preferencyjny ZUS – podstawa 600 zł, zwykły ZUS – podstawa 2.557,80 zł.

Okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych

Okres pierwszych 24 miesięcy, w którym przysługuje prawo do opłacania małego ZUS-u obejmuje pełne miesiące kalendarzowe (od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca). Nie uwzględnia się zatem przy obliczaniu tego okresu miesiąca, w trakcie którego przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej.

Przykładowo: Pan Jan rozpoczął działalność w dniu 10 marca 2016 r., W takim przypadku ostatnim miesiącem, za który składki mogą być opłacane od preferencyjnej podstawy, jest marzec 2018 r. Gdyby natomiast Pan Jan rozpoczął prowadzenie działalności z dniem 1 marca 2016 r., to z małego ZUS-u może korzystać  do końca lutego 2018 r.

Co istotne, do okresu tego wlicza się okresy zawieszenia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej. Okres ten nie ulega także wydłużeniu w sytuacji zbiegu tytułów do ubezpieczenia (np. gdy w okresie tym przedsiębiorca pracuje jednocześnie na podstawie umowy o pracę i w związku z tym nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności).

Komu nie przysługują preferencyjne składki ZUS?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie, musimy w pierwszej kolejności zacząć od definicji legalnej osoby prowadzącej pozarolniczą działalność. W rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

  1. osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych;
  2. twórcę i artystę;
  3. osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu;
  4. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
  5. osobę prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Z przywileju opłacania preferencyjnych składek może skorzystać tylko i wyłącznie pierwsza grupa osób prowadzących pozarolniczą działalność – a mianowicie osoby prowadzące działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Wynika to wprost z art. 18a ust 1 ustawy systemowej. Wszystkie pozostałe grupy wymienione powyżej (czyli artyści, twórcy, wspólnicy spółek jawnych itd.) opłacają składki na ogólnych zasadach. 

Z preferencyjnych składek ZUS nie mogą skorzystać również osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą.

Przykładowo:  Pan Krzysztof prowadzi działalność gospodarczą i opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od preferencyjnej podstawy. Pan Krzysztof zgłosił do ubezpieczeń jako osobę współpracującą Panią Zofię – swoją żonę. W sytuacji, gdy Pan Krzysztof jest płatnikiem składek za osobę współpracującą, składki na ubezpieczenia społeczne musi za tę osobę opłacać od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Nie może zatem opłacać preferencyjnych składek za swoją żonę, mimo że za siebie płaci mały ZUS.

Preferencyjny ZUS nie obowiązuje także w stosunku do osób, które:

  • prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność.

Chodzi tu przy tym nie tylko o inną pozarolniczą działalność gospodarczą, ale także o wykonywanie w tym okresie jakiejkolwiek innej pozarolniczej działalności np. działalności twórczej czy artystycznej, posiadanie statusu wspólnika spółki jawnej itd. Mały ZUS można zatem płacić dopiero po upływie 5 lat od zakończenia poprzedniej działalności.

  • wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Wskazówkę, jak rozumieć wyrażenie “wykonywały w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej” znajdziemy w orzecznictwie. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 marca 2010 r., sygn.akt I UK 323/09 stwierdził, że:

zwrot “wykonywały w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej” należy odnieść do czynności zatrudnienia (obowiązków) powierzonych przez pracodawcę i wykonywanych faktycznie przez pracownika na konkretnym stanowisku pracy, a nie do wszystkich czynności, jakie pracownik może wykonywać np. z racji posiadanych przez niego kwalifikacji bądź też do działań o takim samym lub podobnym charakterze.

Innymi słowy chodzi tu o czynności tożsame. Jeżeli zatem przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje inne czynności, niż te, które wykonywał na rzecz byłego pracodawcy w ramach łączącego ich stosunku pracy, może on skorzystać z ulgi w opłacaniu składek.

Warunek, aby przedsiębiorca nie wykonywał działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy musi być zachowany nie tylko w chwili rozpoczęcia działalności, ale przez cały okres pierwszych 24 miesięcy. Uprawnienie do preferencyjnych składek straci zatem osoba już prowadząca działalność, która w powyższym okresie rozpocznie współpracę z byłym pracodawcą, na rzecz którego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie wykonywała czynności tożsame z tymi, które wykonywała w ramach umowy o pracę. Następuje to na bieżąco, a nie z okresem wstecznym. Jeżeli po pewnym czasie współpraca z byłym pracodawcą zostanie zakończona i jednocześnie nie upłynął jeszcze 24 miesiące od dnia rozpoczęcia działalności, to składki na ubezpieczenia społeczne osoba ta może ponownie opłacać od preferencyjnej podstawy wymiaru, aż do upływu 24 miesięcy kalendarzowych liczonych od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności (tak: Radzisław Andrzej, komentarz do art 18a ustawy systemowej, LEX).

Jak widać, dobrodziejstwo opłacania preferencyjnych składek ZUS nie jest zatem dostępne dla wszystkich.

Na zakończenie jeszcze jedna informacja. Resort rodziny, pracy i polityki społecznej przygotował projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Projekt zakłada wydłużenie okresu preferencyjnego opłacania składek na ubezpieczenia społeczne do 3 lat. Podstawa wymiaru składek zgodnie z założeniami projektu ma wynosić 30 % minimalnego wynagrodzenia w pierwszym i drugim roku prowadzenia działalności gospodarczej oraz 60 % w trzecim roku. Projekt jest na etapie opiniowania.

Treść proponowanych zmian dostępna jest tutaj.

 

Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu:

tel.: +48 733 730 870e-mail: kontakt@michalpankiewicz.pl

{ 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }

Joanna 30 czerwca, 2018 o 12:13

Mam pytanie.

Będąc zatrudniona w jednym zakładzie pracy na Umowę o Pracę – z pełnymi składkami ZUS założyłam działalność gospodarczą w ramach której opłacałam tylko składkę zdrowotną. Na chwilę obecną Umowa o Pracę została rozwiązana a ja pozostaję na samozatrudnieniu – ponieważ moja ‘firma’ istnieje dopiero 12 miesięcy to czy jest szansa na płacenie preferencyjnego ZUSu przez kolejne 12 miesięcy ? Czy nie ma takiej możliwości? Umowa o Pracę była zawarta w innym miejscu niż samozatrudnienie. Najprościej – umowa o pracę w prywatnym gabinecie lekarskim, natomiast działalność gospodarcza w ramach pracy w szpitalu w którym będę kontynuować prace w większym wymiarze godzinowym.

Z góry dziękuje za odpowiedź.

Odpowiedz

Dodaj komentarz

Wyrażając swoją opinię w powyższym formularzu wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Michał Pankiewicz & Współpracownicy Kancelaria Prawna Twoich danych osobowych w celach ekspozycji treści komentarza zgodnie z zasadami ochrony danych osobowych wyrażonymi w Polityce Prywatności

Administratorem danych osobowych jest Michał Pankiewicz & Współpracownicy Kancelaria Prawna z siedzibą w Krakowie.

Kontakt z Administratorem jest możliwy pod adresem kontakt@michalpankiewicz.pl.

Pozostałe informacje dotyczące ochrony Twoich danych osobowych w tym w szczególności prawo dostępu, aktualizacji tych danych, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia danych oraz wniesienia sprzeciwu na dalsze ich przetwarzanie znajdują się w tutejszej Polityce Prywatności. W sprawach spornych przysługuje Tobie prawo wniesienia skargi do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.

Poprzedni wpis:

Następny wpis: