Po długiej przerwie wracamy do wspólnych spotkań na blogu 🙂
Witam Was wpisem o dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawach o rentę. Mimo, że kwestia ta jest nieco teoretyczna i zahacza o prawo procesowe, postanowiłam się nad nią pochylić. Problem ten, wbrew pozorom, jest bowiem dosyć powszechny.
Pani Janina przez kilka lat pobierała rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Po jej zakończeniu stanęła ponownie przed komisją lekarską ZUS i po przeprowadzonych badaniach została uznana za osobę częściowo niezdolną do pracy. W związku z tym otrzymała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Pani Janina źle się czuła i uważała, że częściowa niezdolność do pracy nie jest adekwatna do stanu jej zdrowia. W związku z tym odwołała się do sądu, wnosząc o przyznanie renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Niestety przegrała zarówno w pierwszej jak i w drugiej instancji. Pani Janina nie zamierzała się poddać i postanowiła złożyć skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Tu po raz kolejny spotkało ją rozczarowanie, ponieważ w tej sprawie okazało się, że skarga kasacyjna nie przysługuje. Dlaczego?
Dopuszczalność skargi kasacyjnej w sprawach o rentę
Skarga kasacyjna jest tzw. nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia i składana jest do Sądu Najwyższego. Przysługuje od prawomocnego wyroku wydanego przez sąd drugiej instancji, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Takim przepisem szczególnym jest art. 3982 kpc. Stanowi on, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Jednakże w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.
Przepis ten rozróżnia dwie kategorie spraw z zkaresu ubezpieczeń społecznych w kontekście dopuszczalności skargi kasacyjnej:
- sprawy o prawa majątkowe zależne od wartości przedmiotu zaskarżenia (np. sprawa o wysokość zasiłku macierzyńskiego, o przysługiwanie zasiłku chorobowego);
- sprawy o prawa majątkowe niezależne od wartości przedmiotu zaskarżenia tj: sprawy o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.
Wartość przedmiotu zaskarżenia jest to nic innego jak kwotowa wartość naszego roszczenia. Określa się ją w środkach zaskarżenia (apelacja, skarga kasacyjna). Jest to odpowiednik wartości przedmiotu sporu wskazywanej w pierwszej instancji. W sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się, takich np. jak renta, wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok – za cały czas ich trwania.
Po krótkich rozważaniach teoretycznych wracamy do Pani Janiny. Pani Janina domaga się renty z tytułu całkowitej niezdolnosci do pracy, a zatem jest to klasyczna sprawa o rentę – powiecie. Dlaczego zatem kasacja nie jest dopuszczalna?
Sprawa Pani Janiny zmierzała do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w miejsce pobieranej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie nie jest więc prawo do renty, tylko jej wysokość. Mamy tu zatem do czynienia ze sprawą majątkową, w której mozliwość wniesienia skargi kasacyjnej zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia. Wartość przedmiotu zaskarżenia w takiej sprawie stanowi zaś różnica między świadczeniem pobieranym obecnie a świadczeniem, którego Pani Janina żąda, przy zsumowaniu tych wartości za jeden rok. Ponieważ wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie Pani Janiny była znacznie niższa niż 10 tysięcy złotych, skarga kasacyjna jej nie przysługuje.
Podsumowując problematykę dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawach o rentę:
- jeżeli ubiegaliśmy się o rentę (rodzinną, z tytułu częściowej albo całkowitej niezdolności do pracy) – a ZUS odmówił nam prawa do jakiegokolwiek świadczenia – to jest to sprawa o rentę, w której kasacja przysługuje bez względu na wartość przedmotu zaskarżenia;
- jeżeli natomiast sprawa dotyczy orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy w miejsce orzeczonej częściowej niezdolności do pracy – to jest to sprawa o wysokość świadczenia rentowego, w której kasacja jest dopuszczalna zależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia. Podobnie sprawy, w których ubezpieczony żąda przeliczenia emerytury i przyznania mu w wyniku tego przeliczenia wyższego świadczenia emerytalnego, nie są sprawami o przyznanie emerytury, ale o jej wysokość.
Co istotne, zarówno sąd drugiej instancji, jak również Sąd Najwyższy w ramach badania warunków formalnych skargi kasacyjnej może sprawdzić, czy podana w skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia jest zgodna z zasadami jej ustalenia. Zawyżenie wartości przedmotu zaskarżenia jedynie w celu stworzenia sobie możliwości wniesienia skargi kasacyjnej nie przyniesie zatem zakładanego skutku.
{ 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }
Czy dużo osób, które przegrały sprawę o rentę w obydwu isntancjach decyduje się na wniesienie kasacji?