ZUS-y sobie a sąd sobie, każdy sobie rzepkę skrobie – można by rzec parafrazując Wyspiańskiego. Kwestia objęcia ubezpieczonego dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym na zasadzie dorozumianego wniosku to jedna z wielu kwestii, która dzieli sądy i organ rentowy.
Zacznijmy od początku.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne i zależy wyłącznie decyzji przedsiębiorcy.
W celu zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego przedsiębiorca musi złożyć w ZUS stosowny wniosek na formularzu ZUS ZUA. Wynika to wprost z art. 14 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.
Dorozumiany wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym
Zdarza się, że mimo braku złożenia formalnego wniosku przedsiębiorca terminowo i w należnej wysokości opłaca składki na ubezpieczenie chorobowe. W takiej sytuacji ZUS przyjmuje, że doszło do nawiązania stosunku dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego na zasadzie tzw. dorozumianego wniosku. Skoro ubezpieczony opłacał składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, a Zakład ewidencjonował i przyjmował te składki, nie kwestionując przy tym faktu podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu – doszło do nawiązania stosunku ubezpieczeniowego z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Orzecznictwo stoi jednak na odmiennym stanowisku. W wyroku Sąd Najwyższy podkreślił, iż „nie można przyjąć dorozumianego oświadczenia zainteresowanego o objęcie go dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, gdyż brak do tego podstaw. Do stosunków ubezpieczenia społecznego – jako stosunków regulowanych prawem publicznym – nie ma bowiem zastosowania art. 60 k.c., zgodnie z którym wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Nie ma podstaw do odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego do wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym. Przystąpienie do ubezpieczenia społecznego nie jest czynnością prawną prawa cywilnego, do której można stosować wymieniony przepis oraz inne przepisy Kodeksu cywilnego. Nie jest również czynnością prawa pracy, jak np. umowa o pracę, do której można byłoby na podstawie art. 300 k.p. stosować odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego. Wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym musi być wyraźny i jednoznaczny, nie jest wystarczające samo opłacanie przez zainteresowanego składek na to ubezpieczenie oraz przyjmowanie tych składek przez organ rentowy”.
Konkluzja wynikająca z uzasadnienia przytoczonego wyroku jest następująca: wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym musi być czytelny, wyraźny i niebudzący żadnych wątpliwości. Powinien być złożony na piśmie.
Dorozumiany wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym w razie opóźnienia w płatności składek
Zasadę tę stosujemy nie tylko w razie przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego po raz pierwszy. Także w sytuacji, gdy spóźniliśmy się z płatnością składki na ubezpieczenie chorobowe, powinniśmy ponownie złożyć wniosek.
Zgodnie z art. 14. ust. 2 dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie. Oznacza to, że nieterminowe opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe powoduje ustanie tego ubezpieczenia z mocy prawa.
W takiej sytuacji ponowne objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym również wymaga wyraźnego wniosku strony. W kwestii tej wypowiedział się m.in. Sąd Najwyższy stwierdzając, że w stanie faktycznym, w którym dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonego ustało z mocy prawa wskutek niedotrzymania ustawowego terminu zapłaty należnych składek na ten rodzaj ubezpieczenia, ponowne objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym wymaga złożenia w tym zakresie ponownego wniosku przez zainteresowanego (wyrok SN).
Aby zatem mieć pewność, że podlegamy ubezpieczeniu chorobowemu w okresie, który nas interesuje, złóżmy wniosek na formularzu ZUS ZUA.
Co prawda ZUS przyjmuje możliwość nawiązania stosunku dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, czy to po raz pierwszy czy też w sytuacji opóźnienia w opłaceniu składek na zasadzie dorozumianego wniosku. Jednak w przypadku, gdy ZUS będzie musiał wypłacić na tej podstawie świadczenia np. zasiłek macierzyński – może się zdarzyć, że przyjmie jednak ścisłą interpretację ustawy. W takiej sytuacji brak wniosku będzie równoznaczny z brakiem uprawnień do zasiłku.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }