Czy faktura wystawiona w trakcie L4 może powodować brak prawa do zasiłku chorobowego? I tak i nie.
Ostatnimi czasy coraz więcej przedsiębiorców otrzymuje z ZUS informacje o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w sprawie prawidłowego wykorzystywania zwolnień lekarskich, bądź też w sprawie prawidłowości podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Co ciekawe, organ wzywa przy tym do przedłożenia księgi przychodów i rozchodów za konkretny okres.
Faktura wystawiona w trakcie L4 a brak prawa do zasiłku chorobowego
Co dzieje się dalej? ZUS sprawdza przedłożone dokumenty i szuka, czy przypadkiem nie została wystawiona faktura lub rachunek, których data pokrywa się z okresem pobierania zasiłku chorobowego. Jeśli tak, wydaje decyzję, w której:
- stwierdza brak prawa do zasiłku za okres objęty fakturą,
- oraz zazwyczaj także za dalsze okresy niezdolności do pracy,
- przypisuje do zwrotu kwotę nienależnie pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami,
- ustala na nowo podstawę wymiaru zasiłku, do którego prawa nie kwestionuje.
W uzasadnieniu decyzji pisze natomiast, że: „w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ ustalił, że w dniach xyz zostały wystawione przez panią rachunki i faktury, których data pokrywa się z okresem przebywania za na zasiłku. W związku z powyższym organ uznał, że wykorzystywała pani zwolnienie za okres xyz w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia, a tym samym nie ma pani prawa do zasiłku. Istotą zwolnienia jest bowiem bezwzględna konieczność powstrzymywania się od wykonywania dotychczasowej (bądź innej) pracy zarobkowej”.
Konsekwencją pozbawienia przedsiebiorcy prawa do zasiłku chorobowego – choćby za kilka dni – jest to, że ubezpieczony traci ciągłość ubezpieczenia chorobowego. Zgodnie z art. 14 ustawy systemowej dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje bowiem od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie. Dotyczy to także sytuacji, gdy składka została opłacona ale w zaniżonej wysokości.
Przykład z decyzji ZUS: Pani Zofia w maju 2017 r. pobierała zasiłek chorobowy z okres od 19.05.2017 do 23.05.2017 r. W czerwcu natomiast zachorowała jej córka, w związku z czym otrzymała zasiłek opiekuńczy za okres od 23.06.2017 r. do 29.06.2017 r. W związku z tym, że w maju i czerwcu przysługiwało jej prawo do zasiłku, składka na ubezpieczenia za te miesiące została proporcjonalnie pomniejszona o dni pobierania zasiłku. W październiku 2018 r. ZUS ustalił, że w dniu 20.05.2017 r. oraz w dniu 27.06.2017 r. Pani Zofia wystawiła faktury. W związku z czym odmówił jej (wstecznie) prawa do zasiłku za okres od 19.05.2017 do 23.05.2017 r. oraz za okres od 23.06.2017 r. do 29.06.2017 r. W konsekwencji składki za maj i czerwiec 2017 r. są składkami opłaconymi w zaniżonej wysokości, co powoduje ustanie ubezpieczenia chorobowego od maja 2017 r.
Powoduje to po pierwsze utratę prawa do zasiłku za dalsze okresy, a także obniżenie podstawy wymiaru zasiłku, którego ZUS nie kwestionuje.
Czy faktycznie faktura wystawiona w trakcie L4 wpływa na brak prawa do zasiłku chorobowego?
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej, ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że pracą zarobkową, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu przedsiębiorcy pozostającego na zwolnieniu lekarskim. Przepis art. 17 ustawy zasiłkowej wymaga więc, aby praca miała “zarobkowy charakter” czyli aby wykonywanie określonych czynności przynosiło rzeczywisty dochód – zarobek (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05.04.2005 r., I UK 370/0). Nie każdy zatem przejaw aktywności ubezpieczonego powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego. Nie stanowi pracy zarobkowej uzyskiwanie w trakcie korzystania ze zwolnienia lekarskiego dochodów niepołączonych z osobistym świadczeniem pracy, np. podpisywanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych, sporządzonych przez inną osobę oraz formalnoprawne tylko prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, jeśli osoba ją prowadząca jest równocześnie pracodawcą i wyłącznie w zakresie jej obowiązków leży nadzór nad działalnością firmy (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2012 r. , II UK 186/11). Ponadto samo podpisywanie faktur i innych dokumentów niezbędnych do prowadzenia działalności (w sytuacji gdy nie ma możliwości jej zawieszenia w okresie pobierania zasiłku) można uznać za działalność, która nie ma zarobkowego charakteru (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r.III UK 11/08). Nie dochodzi także do utraty prawa do zasiłku chorobowego w przypadku aktywności zmierzającej do osiągnięcia zarobku w czasie pobierania tego zasiłku, w sytuacji, gdy ma ona charakter incydentalny i wymuszony okolicznościami.
Nie każda zatem faktura wystawiona w trakcie L4 wpływa na brak prawa do zasiłku chorobowego. Jeśli nie jest połączona z osobistym świadczeniem pracy zmierzającej do uzyskania zarobku, zasiłek chorobowy nadal przysługuje. Podobnie jest w przypadku, gdy co prawda ubezpieczony podjął w czasie L4 czynności zmierzające do osiągnięcia zarobku (i wystawił za to fakturę), ale była to aktywność wymuszona konkretnymi okolicznościami.
Jeśli zatem otrzymacie z ZUS decyzję odmawiającą prawa do zasiłku z tego względu, że została wystawiona faktura pokrywająca się z okresem pobierania zasiłku, trzeba od takiej decyzji koniecznie złożyć odwołanie. Bardzo często jest bowiem tak, że ZUS nie sprawdza w ogóle, jaka to jest faktura i czego dotyczy. Organowi do wydania negatywnej wystarczy bowiem, że data faktury pokrywa się z okresem pobierania zasiłku. Reszta (czyli udawadnianie przed sądem jaka to była faktura, w jakich okolicznościach wystawiona itd.) należy do ubezpieczonego.
{ 12 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Bardzo podobal mi sie twoj artykul. Pamietaj, aby napisac wiecej!
Bardzo ciekawy artykuł. W nawiązaniu mam taki temat:
Mąż prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą właśnie rozpoczął opiekę z powodu zamknięcia żłobka z powodu koronawirusa. Planowo opiekę ma sprawować do 31.03. Zg. z umową ze swoim zleceniodawcą za prace wykonaną w danym miesiącu ma wystawiać fakturę ostatniego dnia roboczego danego miesiąca. Czy sam fakt wystawienia tej faktury za marzec, bez wykonywania innych czynności o charakterze zarobkowym w trakcie opieki, nie pozbawi go prawa do zasiłku opiekuńczego? Czy jednak bezpieczniej oświadczyć sprawowanie opieki do 30.03?
Sądy uznają, że samo tylko wystawienie faktury przez przedsiębiorcę nie jest pracą zarobkową. ZUS często jednak w sytuacji,gdy tylko stwierdzi, że data faktury pokrywa się z datą zwolnienia,wydaje decyzję negatywną. Takie decyzje potem w sądach są zmieniane na korzyść ubezpieczonego. Jeśli więc jest możliwość wystawienia faktury z datą późniejszą, albo skrócenia opieki to zalecam z tego skorzystać, żeby uniknąć ewentualnych problemów.
Dzień dobry,
Mąż jest na samozatrudnieniu i ma podpisaną umowę o współpracę z firmą , u której wcześniej był na etacie. W lutym uległ wypadkowi w pracy, złamał rękę. 20 lutego dostał zwolnienie a kilka dni później złożył w ZUS druk uprawniający do zasiłku chorobowego. Czy za marzec, mąż może wystawić pracodawcy fakturę za przysługujące mu 33 dni zasiłku chorobowego od pracodawcy? Jeśli tak, jak powinna być opisana?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Wynagrodzenie chorobowe płatne przez pracodawcę przez okres 33 dni przysługuje tylko pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Mąż prowadzi DG więc w związku z chorobą pobiera zasiłek chorobowy z ZUS.
Z tego tytułu nie wystawia się żadnych faktur.
Witam. Żona jest zatrudniona w Szpitalu na cały etat , oprócz tego prowadzi działalność gospodarczą jednoosobową i opłaca dodatkowe składki zdrowotne. Czy idąc na L4 tylko ze szpitala może wystawiać faktury ?
Odradzam:) Taka sytuacja zapewne skończy się postępowaniem ze strony ZUS.
Jestem dietetykiem. Wynajmuje lokal ale przez fakt że jestem w nim kilka dni to podnajmuje go jedej osobie. Czy będąc na zasiłku opiekuńczy moja księgowa może wystawić fakturę za podnajem? Czy nie stracę prawa do zasiłku?
Witam,prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą(usługi transportowe),czy przysługuje mi zasiłek opiekuńczy(koronawirus)gdy w pracy zastępuje mnie ojciec emeryt,a ja wystawiam tylko faktury za usługi?
Zastanawiam się jak by to wyglądało w naszym przypadku.. mąż opiekował się mną po porodzie, nie chodził do pracy, ale prowadzi tez swoja działalność gospodarczą i w czasie trwania opieki wystawił oczywiście za pośrednictwem księgowej 3 faktury.. pytanie czy wypłata zasiłku mu się należy czy nie?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Witam.
Pracuję na etacie w “budżetówce” i dodatkowo prowadzę firmę jednoosobową, przebywam na zwolnieniu lekarskim tylko od pracy na etacie, czy mogę wystawiać faktury z mojej działalności gospodarczej będąc na zwolnieniu lekarskim, ale nie pobierając zasiłku chorobowego z ZUS?
Jeżeli pobiera Pani zasiłek chorobowy z tytułu umowy o pracę, to wykonywanie pracy w ramach DG może być uznane za wykonywanie pracy zarobkowej skutkujące utratą prawa do zasiłku. Jeśli jest taka możliwość, najlepiej nie wystawiać faktur w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy. Domyślam się, że ZCH z tytułu DG nie przysługuje ze względu na to, iż z DG opłaca Pani tylko składkę zdrowotną.