Opisywany przeze mnie kilkakrotnie problem zmiany schematu ubezpieczeń, dotarł aż przez oblicze Sądu Najwyższego.
W dniu 7 grudnia 2016 r. zapadł wyrok Sądu Najwyższego, dotyczący kwestii ustania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w związku z nabyciem prawa do zasiłku macierzyńskiego. W wyroku tym Sąd Najwyższy wskazał, że ubezpieczenie chorobowe osób prowadzących działalność gospodarczą jest ubezpieczeniem dobrowolnym, które powstaje na skutek wyrażenia przez uprawniony podmiot woli podlegania ubezpieczeniu ujawnionej we wniosku o objęcie ubezpieczeniem przez mające charakter prawokształtujący zgłoszenie się do ubezpieczenia. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej niż dzień jego złożenia (art. 14 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych mogą przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, jeżeli z tytułu tej działalności objęte są obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi (por. art. 11 ust. 2 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), z jednym wyjątkiem; gdy prowadząc działalność, spełniają jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Stosownie do art. 9 ust. 1c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podlegają wtedy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Z chwilą nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego dobrowolne ubezpieczenie chorobowe osoby prowadzącej pozarolniczą działalność ustaje i nie istnieje możliwość przystąpienia do tego ubezpieczenia ani z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, ani z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, ponieważ takiego uprawnienia nie przewiduje art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego staje się możliwe po wyczerpaniu zasiłku macierzyńskiego, w związku z przekształceniem się dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w ubezpieczenie obowiązkowe.
Sąd Najwyższy potwierdził zatem, że w celu kontynuacji stosunku dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego po zakończeniu zasiłku macierzyńskiego, konieczne jest zgłoszenie stosownego wniosku. Termin na zgłoszenie to 7 dni.
Wyrok ten zawiera także bardzo ważne rozstrzygnięcie w sprawie sposobu liczenia wysokości kolejnego zasiłku, w przypadku przerwy w ubezpieczeniu chorobowym, powstałej na skutek spóźnionego zgłoszenia. ZUS obliczał w takiej sytuacji zasiłek zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy zasiłkowej, czyli od podstawy minimalnej.
Sąd Najwyższy wskazał, że zasada wyrażona w art. 49 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych doznaje wyjątku w wypadku nieustalania na nowo podstawy wymiaru świadczenia przewidzianym w art. 43, jeżeli między okresami pobierania zasiłków (zarówno tego samego, jak i innego rodzaju) nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż trzy miesiące kalendarzowe. Ustawodawca przewidział, że ze względu na kontynuację świadczeń możliwe jest wykorzystanie podstawy ich wymiaru obliczonej na potrzeby uprzednio nabytego świadczenia. Jedynym kryterium wskazanym w art. 43 ustawy o świadczeniach pieniężnych jest nieistnienie przerwy między okresami pobierania zasiłków – zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju – albo wystąpienie przerwy nie dłuższej niż trzy miesiące kalendarzowe. Przepis ten nie odnosi się do ciągłości ubezpieczenia.
Zatem mimo przerwy w dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym na skutek spóźnionego zgłoszenia, podstawa kolejnego zasiłku nie powinna ulec zmianie.
Wyrok powyższy zapadł w następującym stanie faktycznym:
Ubezpieczona była objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od dnia 1 października 2012 r. do dnia 14 maja 2014 r. Do dnia 29 marca 2014 r. pobierała zasiłek macierzyński. Wniosek o ponowne objęcie ubezpieczeniem chorobowym zgłosiła w dniu 14 maja 2014 r., a w dniu 6 czerwca 2014 r. urodziła dziecko i wystąpiła o przyznanie prawa do zasiłku macierzyńskiego. ZUS wypłacił zasiłek w kwocie odpowiadającej 30% obowiązującego w czerwcu 2014 r. minimalnego wynagrodzenia, pomniejszonej o 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Ubezpieczona odwołała się od tej decyzji domagając sie ustalenia wysokosci zasiłku od podstawy zadeklarowanej. Sąd pierwszej instancji odwołanie oddalił. Sąd drugiej instancji, rozpatrując apelację od niekorzystnego wyroku sądu pierwszej instancji stwierdził, że ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonej wygasło następnego dnia po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego, tj. z dniem 29 marca 2014 r., ze względu na wcześniejsze wyrejestrowanie się i niedokonanie zgłoszenia ponownie przed zakończeniem okresu, za jaki przysługiwał zasiłek macierzyński na pierwsze dziecko. Ubezpieczona dokonała zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego w dniu 14 maja 2014 r. i opłaciła składkę – po uzyskaniu zgody organu rentowego od tego dnia. Sąd drugiej instancji wskazał (podobnie jak ZUS), że na dziecko urodzone w dniu 6 czerwca 2014 r. ubezpieczona nie mogła otrzymać zasiłku macierzyńskiego w wysokości wynikającej z kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek, lecz od kwoty wynikającej z zastosowania art. 49 ust. 1 ustawy zasiłkowej (czyli od podstawy minimalnej). Sąd Najwyższy uznał natomiast, że w stanie faktycznym sprawy znajduje zastosowanie art. 43 ustawy o świadczeniach pieniężnych, ponieważ przerwa miedzy pobieraniem zasiłków w związku z urodzeniem pierwszego i drugiego dziecka nie przekroczyła trzech miesięcy kalendarzowych.
Wyrok SN z dnia 7 grudnia 2016 r., II UK 478/15
{ 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }
“Sąd Najwyższy potwierdził zatem, że w celu kontynuacji stosunku dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego po zakończeniu zasiłku macierzyńskiego, konieczne jest zgłoszenie stosownego wniosku”
Wyrok dotyczy podstawy a nie zua i zwua , a już na pewno nie dotyczy tego ze należy dokonywać zgłoszenia po macierzyńskim tylko z tego powodu .
Wyrok zapadl w oparciu o tezę ze dziewczyna dokonała wyrejestrowania dlatego tez musiała się ponownie zgłosić, ale gdyby się nie wyrejstrowala nikt nie kazałaby się zgłaszać. Sad nie rozpatruje w tym wyroku obowiązku dokonania zgłoszenia bez uprzedniego wyrejestrowania. Sąd natomiast stwierdza, iż okres pobierania zasiłku macierzyńskiego jest okresem niepodlegania. Można również dodać ze w trakcie innych zasiłków tez się nie podlega ale gdzie jest przepis który nakazuje zrobić to za pomocą zua i zwua ? Art 36 ust 4 w literalnym brzmieniu wykazuje zastrzeżenia kiedy nie jest to zua i zwua i na podst art 36 ust 9a oraz rozporządzenia w sprawie druków za pomocą których dokonuje się zgłoszeń w przypadku zasiłku macierzyńskiego . Skoro są to raporty imienne dlaczego twierdzą Państwo ze jest to błąd ?