Na początku minionej dekady, kiedy zaczynałam studia w pięknym mieście Kraka, studenci studiowali sobie a muzom. Mało kto myślał wtedy o pracy. Dziś jest zgoła odwrotnie. Stąd tematem dzisiejszego wpisu będą zasady oskładkowania umów zlecenia wykonywanych przez studentów.
Dlaczego o tym mowa?
Ostatnio zjawił się u mnie Pan Adam, od którego pracodawca zażądał zwrotu składek, do zapłaty których zobowiązał tegoż pracodawcę ZUS. W tracie przeprowadzonej u pracodawcy kontroli okazało się bowiem, że pracodawca nie odprowadził należnych składek za Pana Adama z tytułu zawartej z nim umowy zlecenia. Dlaczego? Otóż podejmując pracę Pan Adam złożył pracodawcy oświadczenie, że pozostaje studentem, mimo iż świeżo obronił pracę magisterską. W konsekwencji pracodawca nie zgłosił go do ZUS. Skoro mam bilet ulgowy i ważną jeszcze legitymację studencką, myślałem że nadal jestem studentem – argumentował były już student.
Student na zleceniu a składki ZUS
Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo umowy o świadczenie usług, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Nie dotyczy to jednak osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia, które są jednocześnie uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat. Student zatrudniony na podstawie umowy zlecenia nie podlega zatem obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, zdrowotnemu, wypadkowemu i chorobowemu. Nie może do tych ubezpieczeń przystąpić także na zasadzie dobrowolności.
Z jednej strony oznacza to niższe koszty dla pracodawcy, z drugiej zaś brak świadczeń dla chorego studenta.
Student, czyli kto?
Studentami są osoby kształcące się na studiach pierwszego stopnia, kończące się uzyskaniem tytułu licencjata albo inżyniera, drugiego stopnia, po których zostaje się magistrem, albo na jednolitych studiach magisterskich. Studentem nie jest natomiast uczestnik studiów podyplomowych oraz doktoranckich.
Status studenta przysługuje od daty immatrykulacji, czyli aktu przyjęcia w poczet studentów uczelni i złożenia ślubowania. Datą ukończenia studiów jest natomiast data złożenia egzaminu dyplomowego, zaś w przypadku kierunków lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i weterynarii – data złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu. W przypadku kierunku farmacja oraz kierunków związanych z kształceniem w zakresie ratownictwa medycznego i fizjoterapii datą tą jest data zaliczenia ostatniej, przewidzianej w planie studiów praktyki.
Student na urlopie dziekańskim
Przyjmuje się, że także student, który korzysta z urlopu dziekańskiego, nie podlega ubezpieczeniom społecznym w razie wykonywania w tym czasie pracy na podstawie umowy zlecenia. Do celów ubezpieczeń społecznych osobę taką traktuje się na równi ze studentem uczęszczającym na zajęcia (chyba, że regulamin studiów na danej uczelni określa status studenta inaczej).
Kiedy umowa zlecenia studenta podlega oskładkowaniu?
Obowiązek ubezpieczeń społecznych, a co za tym idzie opłacania składek z tytułu umowy zlecenia zawartej ze studentem, aktualizuje się w przypadku:
- ukończenia przez studenta 26 roku życia, nawet jeśli nadal studiuje,
- obrony pracy licencjackiej/magisterskiej, nawet jeśli nie ukończył on jeszcze 26 roku życia,
- skreślenia z listy studentów.
Dopóki zatem studiujemy i nie ukończyliśmy 26 roku życia, pracujemy na zleceniu bez ZUS-u. Natomiast wystąpienia którejś z powyższych okoliczności, powoduje konieczność opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umów zlecenia zawartych ze studentami.
Student z licencjatem
Zgodnie z art. 167 ust. 2a ustawy o szkolnictwie wyższym, absolwent studiów pierwszego stopnia zachowuje status studenta do 31 października roku, w którym ukończył te studia. Czy to oznacza, że student z licencjatem nie płaci składek także między zakończeniem licencjatu a podjęciem studiów magisterskich?
ZUS prezentuje w tym przedmiocie następujące stanowisko:
“Wprawdzie z obowiązującego od 1 października 2011 r. art. 167 ust. 2a ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym wynika, iż osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta do dnia 31 października roku, w którym ukończyła te studia, jednakże dla celów ubezpieczeń społecznych użyte w tym przepisie sformułowanie “zachowuje prawa studenta” nie jest tożsame z posiadaniem statusu studenta.W konsekwencji, dla osoby, która świadczy pracę na podstawie umowy zlecenia po ukończeniu studiów I stopnia, obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia ustala się na zasadach ogólnych. W świetle powyższego, student w okresie pomiędzy zakończeniem studiów I stopnia (licencjackich) a rozpoczęciem przez niego studiów II stopnia, z tytułu wykonywanej umowy zlecenia będzie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na zasadach ogólnych” (Pismo z dnia 14 grudnia 2015 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych WPI/200000/43/1398/2015).
Warto także wiedzieć, że zwolnienie studentów z opłacania składek nie dotyczy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, która zawsze rodzi obowiązek ubezpieczeń społecznych.
{ 4 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
A co ze Studentem, który ukończył studia magisterskie
i podjął inne studia licencjackie….
Witam,
Jak zachować się w sytuacji gdy student w oświadczeniu zleceniobiorcy zaznaczył, że nie jest studentem, rozliczono go jako osobę podlegającą ubezpieczeniom społecznym, a miesiąc później przyniósł oświadczenie zleceniobiorcy o zmianie danych do celów ubezpieczenia społecznego w którym zaznaczył że był studentem miesiąc wcześniej wraz z aktualną legitymacją obejmująca również wcześniejszy miesiąc i prosi o zwrot nadpłaconych składek. Czy można w takiej sytuacji zwrócić składki gdy zostały one naliczone wg oświadczenia zleceniobiorcy, który prawdopodobnie popełnił błąd?
Również mnie to interesuje. Jeśli czegoś się dowiedziałaś napisz na maila. olunia96115@wp.pl
Moim zdaniem tak.