Umowa zlecenie na urlopie macierzyńskim jakie składki obowiązują?

Umowa zlecenie na urlopie macierzyńskim wzbudza wiele pytań dotyczących zakresu ubezpieczeń społecznych i rozliczania składek ZUS. W artykule szybko wyjaśniamy, które składki ZUS obowiązują przy umowie zlecenie podczas urlopu macierzyńskiego i jak wygląda rozliczenie tej formy zatrudnienia. Odpowiadamy również, jak działania te wpływają na zasiłek macierzyński oraz jakie są podstawowe zasady związane z zatrudnieniem u własnego lub innego pracodawcy.

Możliwość wykonywania umowy zlecenia podczas urlopu macierzyńskiego

Podczas urlopu macierzyńskiego możliwe jest podejmowanie pracy na podstawie umowy zlecenie. Przepisy nie zabraniają wykonywania prac zdalnych czy administracyjnych w tym okresie, co pozwala legalnie łączyć status osoby pobierającej zasiłek macierzyński z dodatkową działalnością zarobkową realizowaną w formie zlecenia [1][3][4].

Sam fakt zawarcia umowy zlecenia w czasie urlopu macierzyńskiego nie wpływa na wysokość pobieranego zasiłku. Wynagrodzenie z umowy zlecenia jest niezależne od świadczenia otrzymywanego z tytułu macierzyństwa [3].

Zakres obowiązkowych składek ZUS przy umowie zlecenie na macierzyńskim

Zleceniobiorca pobierający zasiłek macierzyński obowiązkowo podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tego tytułu, a nie z umowy zlecenia. W przypadku umowy zlecenia obowiązuje jedynie składka zdrowotna oraz składka wypadkowa odprowadzana przez płatnika [1][2][4].

Składka na ubezpieczenie chorobowe jest w tym układzie dobrowolna i zależna od zgłoszenia przez zleceniobiorcę. Zleceniobiorca może zgłosić się samodzielnie do tego ubezpieczenia, jeśli chce korzystać z dodatkowych świadczeń z zasiłku chorobowego w przyszłości [1][5]. Nie dotyczy to jednak samego pobierania zasiłku macierzyńskiego, który opiera się wyłącznie na tytule umowy o pracę lub wcześniejszego podlegania chorobowemu z umowy zlecenia [5][6].

Zgodnie z aktualnymi przepisami (2024/2025) szczegółowe zasady rozliczania składek ZUS z umowy zlecenia wykonywanej podczas urlopu macierzyńskiego prezentują się następująco [1][2][4]:

• Emerytalna – nie obowiązuje z tytułu zlecenia (jest opłacana z tytułu zasiłku macierzyńskiego)
• Rentowa – nie obowiązuje z tytułu zlecenia (pochodzi z zasiłku macierzyńskiego)
• Chorobowa – dobrowolna, tylko po zgłoszeniu przez zleceniobiorcę
• Zdrowotna – obowiązkowa z tytułu umowy zlecenia
• Wypadkowa – obowiązkowa dla płatnika od umowy zlecenia

Znaczenie stosunku pracy i kody zgłoszeniowe ZUS

Jeżeli umowa zlecenia została zawarta z własnym pracodawcą, którego dotyczy podstawowy stosunek pracy, to rozliczane są składki według zasad dotyczących zlecenia, a nie umowy o pracę. Umowa nie staje się „pracownicza” na zasadach Kodeksu pracy, lecz zachowuje zleceniowy charakter i tym samym specyficzne objęcie składkami [4].

W procesie rozliczania składek płatnik zgłasza pracownika do ZUS z odpowiednim kodem ubezpieczenia (np. 12 40 xx), który jednoznacznie wskazuje na pobieranie zasiłku macierzyńskiego równolegle z wykonywaniem umowy zlecenia [1][2][8].

Prawo do zasiłku macierzyńskiego dla zleceniobiorców

Zleceniobiorca, który w dniu porodu podlegał ubezpieczeniu chorobowemu, zyskuje prawo do zasiłku macierzyńskiego – jest to kluczowe, gdy wykonywana jest tylko umowa zlecenie [5][6]. Pracownicy na zleceniu nie mają ustawowego prawa do urlopu macierzyńskiego, ale jeśli opłacali chorobowe, wówczas mogą otrzymać świadczenie z tego tytułu [5].

Wysokość zasiłku macierzyńskiego dla zleceniobiorców wynosi 100% podstawy wymiaru przez okres urlopu macierzyńskiego i 70% podstawy za okres urlopu rodzicielskiego [6].

Proces rozliczania składek i rozdzielenie tytułów ubezpieczeniowych

Przy umowie zlecenia wykonywanej w trakcie urlopu macierzyńskiego, pracodawca/zleceniodawca ma obowiązek prawidłowego rozliczenia składek i zgłoszenia podwójnych tytułów do ubezpieczeń: zasiłek macierzyński stanowi podstawę do składek emerytalnych i rentowych, natomiast zlecenie – do zdrowotnej i wypadkowej [1][2][8].

Rozliczenie zatrudnienia w dwóch miejscach (np. zlecenie u innego pracodawcy niż macierzysty) powoduje rozdzielenie obowiązków składkowych – każde zatrudnienie podlega innym przepisom i obowiązkom wobec ZUS [4][8].

Wymiar urlopu macierzyńskiego i zasady pobierania zasiłku

Wymiar urlopu macierzyńskiego różni się w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie:

• 20 tygodni – jedno dziecko (140 dni)
• 31 tygodni – dwoje dzieci (217 dni)
• 33 tygodnie – troje dzieci (231 dni)
• 35 tygodni – czworo dzieci (245 dni)
• 37 tygodni – pięcioro i więcej dzieci (259 dni)

W czasie urlopu macierzyńskiego pobierane są składki emerytalne, rentowe i zdrowotne od zasiłku, natomiast z dodatkowej umowy zlecenia – obowiązuje tylko składka zdrowotna oraz wypadkowa. Chorobowe jest wyłącznie dobrowolne, a jego opłacanie nie jest wymagane dla zachowania prawa do obecnego zasiłku macierzyńskiego [1][2][3][10].

Podsumowanie – umowa zlecenie na macierzyńskim i składki

Osoba na urlopie macierzyńskim może legalnie wykonywać umowę zlecenie. Wówczas:

• Składki emerytalna i rentowa opłacane są wyłącznie z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego
• Składka zdrowotna oraz wypadkowa są obowiązkowe z tytułu umowy zlecenia
• Składka chorobowa jest dobrowolna i wymaga zgłoszenia przez zleceniobiorcę
• Zasiłek macierzyński nie jest pomniejszany o dochód z umowy zlecenia

Prawidłowe rozliczenie wymaga odpowiednich zgłoszeń do ZUS, z użyciem konkretnego kodu, który różnicuje tytuły ubezpieczeń. Składki za umowę zlecenie rozlicza się w odrębnym tytule niż te opłacane z tytułu zasiłku macierzyńskiego [1][2][4][8]. Zachowanie prawidłowej ścieżki rozliczeń umożliwia korzystanie z obu form aktywności bez ryzyka utraty świadczeń.

Źródła:

• [1] https://monikasmulewicz.pl/blog/hr-owe-kolo-ratunkowe-jak-rozliczyc-skladki-zus-od-umowy-zlecenie-wykonywanej-podczas-urlopu-macierzynskiego-rozliczenie-zleceniobiorcy-na-zasilku-macierzynskim/
• [2] https://www.inforlex.pl/dok/tresc,FOB0000000000006488693,Umowa-zlecenia-na-urlopie-macierzynskim-zasady-oplacania-skladek-ZUS.html
• [3] https://kadry-i-place.com.pl/artykul/umowa-zlecenia-a-utrata-zasilku-macierzynskiego
• [4] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-umowa-zlecenie-na-urlopie-macierzynskim
• [5] https://interviewme.pl/blog/umowa-zlecenie-wzor
• [6] http://www.zasilekmacierzynski.pl/artykul,20999,zasilek-macierzynski-dla-zleceniobiorcy.html
• [8] https://pckp.pl/baza-wiedzy/skladki-zus-a-umowa-zlecenia-z-ubezpieczona-przebywajaca-na-urlopie-macierzynskim/
• [10] https://www.ifirma.pl/blog/podatki/urlop-macierzynski-komu-przysluguje-i-ile-trwa-kompendium-2025/