Czy student na zleceniu musi płacić składki ZUS?

Czy student pracujący na umowie zlecenie musi płacić składki ZUS? Odpowiedź brzmi: nie, jeśli spełnione są dwa warunki – osoba taka posiada status studenta i jest poniżej 26. roku życia[1][2][3][4]. Pracując w tej formie, student nie tylko nie podlega obowiązkowym składkom ZUS, ale również korzysta z tzw. ulgi dla młodych, zwalniającej z podatku PIT do rocznego limitu przychodu[3]. Poniżej znajduje się szczegółowa analiza przepisów i wymagań dotyczących studentów na umowie zlecenie.

Zwolenie z opłacania składek ZUS dla studentów na zleceniu

Student zatrudniony na umowie zlecenie, który nie ukończył 26 lat, jest zwolniony z obowiązku opłacania składek ZUS. To oznacza brak odprowadzania składek emerytalnych, rentowych, chorobowych, wypadkowych i zdrowotnych przez pracodawcę[1][2][3][4]. Zwolnienie nie jest ograniczone do konkretnej kwoty przychodu ani liczby umów zlecenia – decyduje tu wyłącznie wiek i aktualny status studenta[1].

W sytuacji, gdy student straci status (np. przez skreślenie z listy studentów lub ukończenie studiów), zwolnienie automatycznie przestaje obowiązywać od tego momentu[4]. Pracodawca może wymagać zaświadczenia z uczelni lub oświadczenia studenta w celu potwierdzenia posiadania statusu studenta[4].

Brak zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych dla studentów

Dla studenta na umowie zlecenie pracodawca nie dokonuje żadnego zgłoszenia do ZUS – student nie podlega ani ubezpieczeniom społecznym, ani zdrowotnym, dlatego nie są wypełniane żadne deklaracje ZUS-ZUA czy ZUS-ZZA[2][3]. Ten brak formalności wyróżnia studentów zleceniobiorców spośród innych pracowników i zleceniobiorców bez statusu studenta lub powyżej 26. roku życia.

Ulga dla młodych i jej wpływ na wynagrodzenie studenta

Student do ukończenia 26. roku życia korzysta dodatkowo z tzw. ulgi dla młodych, która gwarantuje brak zaliczek na podatek PIT do rocznego limitu przychodu, określonego w ustawie o podatku dochodowym[3]. Oznacza to, że wynagrodzenie brutto uzyskiwane z tytułu umowy zlecenie jest jednocześnie wynagrodzeniem netto, wolnym od opodatkowania i składek ZUS (do określonego limitu)[2][4].

Kiedy student traci zwolnienie – kluczowa rola wieku i statusu

Prawem do zwolnienia ze składek ZUS objęty jest wyłącznie student przed ukończeniem 26 roku życia oraz posiadający status studenta[1][2][3][4]. Gdy student przekracza ten wiek lub traci status, zleceniodawca ma obowiązek zgłosić go do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych i odprowadzać składki: emerytalną, rentową, wypadkową, zdrowotną, a także na Fundusz Pracy i FGŚP[4].

Od 1 stycznia 2025 roku przy umowach zlecenie obowiązuje nowa minimalna stawka godzinowa – 30,50 zł. Stawka ta stanowi bazę do naliczania składek ZUS dla zleceniobiorców powyżej 26 lat lub nieposiadających statusu studenta[1]. Dla studentów do 26 roku życia wysokość stawki nie wpływa na powstanie obowiązku składkowego – są z niego całkowicie zwolnieni.

Szczegółowe konsekwencje oskładkowania po utracie zwolnienia

Po utracie prawa do zwolnienia (zakończenie studiów lub ukończenie 26 lat), student na zleceniu jest traktowany jak każda inna osoba pracująca w tej formie. Przykładowo przy pracy przez 160 godzin w miesiącu (pełen etat) i wynagrodzeniu opartym na minimalnej stawce godzinowej 30,50 zł, całkowity koszt pracodawcy znacząco wzrasta[1]. Składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i FGŚP zostają naliczone od całości wynagrodzenia brutto, które dotąd dla studenta było jednocześnie kwotą netto do ręki[1][2][4].

Dlaczego status studenta i wiek są decydujące?

Podstawą uprawniającą do zwolnienia z oskładkowania jest aktualny status studenta potwierdzony ważnym dokumentem oraz wiek nieprzekraczający 26 lat[1][2][3][4]. Brak spełnienia tych dwóch wymogów skutkuje powstaniem obowiązku zgłoszenia zleceniobiorcy do ZUS i opłacania wszystkich składek od pierwszego dnia zmiany statusu[4].

Wynagrodzenie studenta na umowie zlecenie pozostaje więc niemal w całości wypłatą „na rękę” do momentu utraty uprawnień do zwolnienia. Po przekroczeniu granicy wieku lub utraty statusu studenta sytuacja finansowa zmienia się diametralnie ze względu na obowiązek pełnego oskładkowania[1][2][3][4].

Podsumowanie

Student zatrudniony na umowie zlecenie przed ukończeniem 26 lat jest zwolniony z opłacania składek ZUS, a pracodawca nie zgłasza go do ubezpieczeń społecznych ani zdrowotnych. Wypłata brutto równa się wynagrodzeniu netto, a dodatkowo młody student korzysta z tzw. ulgi dla młodych, zwalniającej z podatku PIT do ustalonego w przepisach limitu rocznego. Warunkiem jest nieprzekroczenie 26. roku życia i posiadanie potwierdzonego statusu studenta. Po utracie któregokolwiek z uprawnień, zleceniodawca opłaca pełne składki ZUS oraz zaliczki na podatek, a wysokość minimalnej stawki godzinowej stanowi podstawę do ich obliczania od 2025 roku.

Źródła:

• [1] https://mk.rp.pl/blog/oskladkowanie-umowy-zlecenia-2025-skladki-na-ubezpieczenia-zus-przy-zatrudnieniu-na-zlecenie-co-placi-pracodawca-a-co-zleceniobiorca/
• [2] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-student-na-umowie-zlecenie-a-skladki-zus
• [3] https://www.frr.pl/news/321/zatrudnienie-studenta-na-umowe-zlecenia-podatki-i-skladki-zus
• [4] https://www.pit.pl/aktualnosci/ulgi-podatkowe-i-skladkowe-dla-dorabiajacego-studenta-rok-akademicki-2024-2025-1010328