Czy zasiłek macierzyński wyklucza możliwość podjęcia pracy zarobkowej?

Czy zasiłek macierzyński wyklucza możliwość podjęcia pracy zarobkowej? Odpowiedź brzmi: podjęcie pracy zarobkowej podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego skutkuje zmniejszeniem, a nawet zawieszeniem wypłaty świadczenia [1]. W dalszej części artykułu przedstawiamy szczegółową analizę tej kwestii oraz najważniejsze informacje dotyczące zasad przyznawania i wypłacania zasiłku macierzyńskiego.

Czym jest zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński stanowi świadczenie finansowe wypłacane osobom ubezpieczonym po narodzinach dziecka. Do grona uprawnionych należą zarówno pracownicy etatowi, osoby prowadzące działalność gospodarczą, jak i zleceniobiorcy [2][4]. Głównym celem tego świadczenia jest zabezpieczenie dochodu rodzica w okresie bezpośrednio po urodzeniu dziecka oraz umożliwienie skupienia się na opiece nad noworodkiem [2].

Przyznanie świadczenia następuje po złożeniu stosownego wniosku do pracodawcy lub bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z załączeniem niezbędnych dokumentów takich jak odpis aktu urodzenia dziecka [2][4].

Zasady wypłaty i wysokość zasiłku macierzyńskiego

Wysokość zasiłku macierzyńskiego w 2025 roku ustalana jest według jednej z dwóch opcji. Po pierwsze, można otrzymywać 81,5% podstawy wymiaru za cały okres wypłaty, trwający do 52 tygodni, jeśli wniosek o zasiłek złożony zostanie w ciągu 21 dni od narodzin dziecka. Po drugie, możliwe jest uzyskanie 100% podstawy przez pierwsze 20 tygodni (okres urlopu macierzyńskiego), następnie 70% podstawy podczas urlopu rodzicielskiego, jeśli wniosek wpłynie później [1].

Podstawą wyliczenia zasiłku pozostaje średnia miesięczna podstawa wymiaru składek z 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających urlop [1][3]. Natomiast długość urlopu macierzyńskiego zależna jest od liczby urodzonych dzieci – wynosi standardowo 20 tygodni, a w sytuacji bliźniąt 31 tygodni, a nawet 37 tygodni dla większej liczby dzieci [4].

Wpływ pracy zarobkowej na zasiłek macierzyński

Podjęcie pracy zarobkowej podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego pozostaje w bezpośrednim związku z uprawnieniami do tego świadczenia. Zgodnie z prawem, aktywność zawodowa podejmowana w trakcie okresu korzystania z zasiłku, niezależnie od podstawy prawnej (umowa o pracę, umowa zlecenie), prowadzi do zmniejszenia lub zawieszenia wypłaty świadczenia [1].

Nowe przepisy obowiązujące od 6 sierpnia 2025 r. szczegółowo regulują te sytuacje. W efekcie zaangażowanie w pracę zarobkową skutkuje ograniczeniem, a w niektórych przypadkach całkowitym zaprzestaniem wypłaty zasiłku [1]. Dotyczy to zarówno nowych, jak i dotychczasowych uprawnionych.

Prawne mechanizmy łączenia zasiłku i pracy

Prawo przewiduje mechanizmy regulujące łączenie pobierania zasiłku macierzyńskiego z podjęciem pracy zarobkowej. Oznacza to, że w przypadku wykrycia aktywności zawodowej podczas urlopu macierzyńskiego, może nastąpić utrata prawa do świadczenia za dany okres [1]. Regulacje mają na celu uniemożliwienie uzyskiwania podwójnego dochodu – zarówno z pracy, jak i ze świadczenia.

Decyzja o zmniejszeniu lub zawieszeniu świadczenia zależy od zakresu i charakteru wykonywanej pracy. Dotyczy zarówno zatrudnienia na etacie, jak i pracy na podstawie innych form prawnych [1]. W praktyce oznacza to, że osoby rozważające pracę podczas pobierania zasiłku powinny każdorazowo konsultować swoją sytuację indywidualnie.

Wniosek i rekomendacje dla rodziców

Zasiłek macierzyński jest przyznawany w celu zagwarantowania bezpieczeństwa dochodowego rodziców po urodzeniu dziecka, ale nie oznacza całkowitej swobody w podejmowaniu pracy zarobkowej podczas korzystania z tego świadczenia. Kolejne przepisy zaostrzają nadzór nad jednoczesnym łączeniem pracy z pobieraniem zasiłku, prowadząc do ograniczeń lub całkowitego pozbawienia świadczenia w przypadku aktywności zarobkowej [1].

Rodzice planujący skorzystanie z tego uprawnienia powinni dokładnie zapoznać się z aktualnymi wymaganiami oraz ewentualnie skonsultować się ze specjalistą w celu oceny skutków prawnych i finansowych swojej decyzji.

Źródła:

• [1] https://forsal.pl/gospodarka/artykuly/9857284,zasilek-chorobowy-i-macierzynski-2025-nowe-zasady-i-zmiany-od-6-sierpnia.html
• [2] https://www.infor.pl/prawo/zasilki/zasilek-macierzynski/6802842,zasilek-macierzynski-2025-r-i-2026-r.html
• [3] https://www.infakt.pl/kalkulatory/kalkulator-macierzynski/
• [4] https://www.infor.pl/prawo/nowosci-prawne/6955468,zasilek-macierzynski-2025-komu-przysluguje-ile-wynosi-jak-uzyskac-jakie-urlopy-dla-rodzicow-z-tytulu-urodzenia-dziecka.html