Czy zwolnienie ze składek ZUS wpływa na wysokość zasiłku?

Czy zwolnienie ze składek ZUS wpływa na wysokość zasiłku? To pytanie pojawia się szczególnie wśród przedsiębiorców korzystających z tzw. wakacji składkowych, czyli czasowego zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Analizując dostępne informacje, można jednoznacznie stwierdzić, że zwolnienie z opłacania składek ZUS nie powoduje obniżenia prawa do zasiłków ani emerytur, ponieważ składki za taki okres są finansowane przez budżet państwa i wliczane do okresów ubezpieczeniowych [1][2][3]. W dalszej części artykułu szczegółowo wyjaśniamy mechanizmy, wyjątki oraz znaczenie tej formy ulgi.

Na czym polega zwolnienie ze składek ZUS?

Zwolnienie ze składek ZUS, znane jako wakacje składkowe, to regulowana ustawowo możliwość czasowego zwolnienia przedsiębiorców z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za wskazany miesiąc w roku kalendarzowym [1][3][4]. Składki za ten okres pokrywa budżet państwa, co w praktyce oznacza, że przedsiębiorca nie doświadcza przerwy w ubezpieczeniach, a bieżąca działalność gospodarcza nie musi być zawieszana [3].

Ulga obejmuje wyłącznie jeden miesiąc w roku (np. w 2024 r. tylko grudzień) [3]. Aby skorzystać, należy złożyć wniosek do ZUS z wyprzedzeniem, wskazując miesiąc ulgi [3]. Okres ten jest liczony jako składkowy, a składki są wyliczane w oparciu o najniższą obowiązującą podstawę wymiaru dla przedsiębiorców [1].

Wakacje składkowe a prawo do zasiłków i świadczeń

Najważniejszą informacją dla przedsiębiorców jest to, że zwolnienie z opłacania składek nie obniża prawa do świadczeń z ZUS [1][2][3]. Składki finansowane przez państwo są traktowane, jakby były opłacone przez ubezpieczonego i zalicza się je do ciągłości stażu ubezpieczeniowego, który jest podstawą do przyznania świadczeń, takich jak zasiłek macierzyński, chorobowy, emerytura czy renta [1][3].

W mechanizmie tym przedsiębiorca zachowuje pełnię praw wynikających z podlegania ubezpieczeniom społecznym, a przerwa w opłacaniu własnych składek jest de facto kompensowana przez budżet państwa [1][3]. To rozwiązanie ma charakter pomocy finansowej i nie powoduje uszczerbku w uprawnieniach do świadczeń społecznych [4].

Wyjątki i szczególne przypadki wpływu na wysokość zasiłku

Chociaż co do zasady zwolnienie ze składek ZUS nie wpływa negatywnie na wysokość świadczeń, istnieją szczególne przypadki, które należy uwzględnić [2]. Dotyczy to sytuacji, gdy przedsiębiorca opłaca składki od podwyższonej podstawy wymiaru, np. w celu uzyskania wyższego zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego podczas specjalnych okoliczności (m.in. urlop macierzyński) [2]. W takim przypadku, jeżeli podczas wakacji składkowych składka zostaje opłacona przez państwo od najniższej podstawy, może to wpłynąć na sposób wyliczenia świadczenia, gdyż jeden miesiąc opłacany niższą stawką może zostać ujęty w kalkulacji wysokości zasiłku [2].

Są to jednak sytuacje jednostkowe i mechanizm ten w znakomitej większości przypadków pozostaje korzystny również dla osób dotychczas korzystających ze standardowej podstawy wymiaru składek [2].

Znaczenie wakacji składkowych dla przedsiębiorcy

Wakacje składkowe stanowią systemowe wsparcie finansowe dla przedsiębiorców, pozwalając na miesięczne odciążenie finansowe bez ryzyka utraty okresów ubezpieczeniowych oraz prawa do kluczowych świadczeń z ZUS [1][3][4]. Korzystając z takiej ulgi, przedsiębiorca nie traci w przyszłości prawa do emerytury, renty lub zasiłków – nawet za okres, gdy składek we własnym zakresie nie odprowadza [1][3][4].

Warunkiem skorzystania z ulgi pozostaje wnioskowanie o zwolnienie w wyznaczonym terminie oraz prowadzenie działalności gospodarczej w okresie ulgi [3].

Podsumowanie

Reasumując, zwolnienie ze składek ZUS w ramach wakacji składkowych nie obniża prawa ani wysokości zasiłku i nie powoduje pomniejszenia kapitału emerytalnego, gdyż składki za ten okres pokrywa państwo [1][3]. W rzadkich przypadkach, dotyczących składek od wyższych podstaw, może dojść do odmienności w sposobie wyliczenia świadczenia, jednak dotyczy to indywidualnych sytuacji [2]. Głównym celem wakacji składkowych pozostaje umożliwienie przedsiębiorcom utrzymania płynności finansowej bez ryzyka utraty uprawnień do świadczeń społecznych [4].

Źródła:

• [1] https://zielonalinia.gov.pl/en/-/wakacje-skladkowe-a-zasilek-dla-bezrobotnych
• [2] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-wplyw-wakacji-skladkowych-na-swiadczenia-z-zus
• [3] https://www.zus.pl/en/-/zwolnienie-z-op%C5%82acania-sk%C5%82adek-zus-wakacje-sk%C5%82adkowe
• [4] https://bizky.ai/blog/wakacje-skladkowe-zus-2025-kto-skorzysta-i-na-jakich-zasadach/