Jak artykuł 43 ustawy zasiłkowej wpływa na dotychczasową podstawę wymiaru zasiłku?
Art. 43 ustawy zasiłkowej odgrywa kluczową rolę w regulowaniu, czy i kiedy podstawa wymiaru zasiłku powinna być ponownie ustalana. Zgodnie z tą regulacją, podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeśli przerwa między pobieranymi świadczeniami zasiłkowymi nie przekracza jednego miesiąca kalendarzowego [1][2]. Ta zasada zabezpiecza ciągłość świadczenia i eliminuje konieczność ponownego obliczania – co wprost wpływa na proces naliczania oraz wysokość zasiłków.
Znaczenie art. 43 ustawy zasiłkowej
Głównym założeniem art. 43 ustawy zasiłkowej jest brak konieczności ponownego ustalania podstawy wymiaru zasiłku, jeśli pomiędzy kolejnymi okresami korzystania z zasiłków chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego czy innych świadczeń przerwa trwa nie dłużej niż jeden miesiąc kalendarzowy [1][2]. Uproszczenie to likwiduje powtarzalną konieczność dokonywania szczegółowych wyliczeń przy każdej krótkotrwałej nieobecności, co wpływa zarówno na beneficjentów, jak i służby kadrowe.
Jednocześnie, jeżeli przerwa przekracza jeden miesiąc kalendarzowy, ustalana jest nowa podstawa wymiaru – z wykorzystaniem bieżących lub ostatnich przeciętnych przychodów [1][2]. Ustawa ściśle określa, że brak przerwy lub przerwa nieprzekraczająca miesiąca skutkuje zachowaniem dotychczasowej podstawy, nawet jeśli w okresie tym zaszły zmiany w wysokości wynagrodzenia [1].
Niezmienność podstawy wymiaru zasiłku – praktyczne konsekwencje
Zastosowanie art. 43 ustawy zasiłkowej zapewnia beneficjentom ochronę i przewidywalność wysokości świadczeń. W przypadku krótkich przerw podstawa pozostaje ta sama, niezależnie od zmian wynagrodzenia bazowego [1][2]. Tak skonstruowany mechanizm przeciwdziała radykalnym wahaniom zasiłków, co jest szczególnie istotne dla pracowników zatrudnionych na część etatu lub dla zleceniobiorców, których przychody mogą się różnić z miesiąca na miesiąc [1][2].
Ponadto, art. 43 blokuje możliwość automatycznego wyliczania nowej najniższej podstawy (regulowanej przez art. 45 ustawy), jeśli przerwa nie przekracza miesiąca [2]. Dzięki temu obowiązuje ciągłość uprawnień do świadczeń bez zbędnych formalności.
Podstawa wymiaru zasiłku – zasady ustalania
Podstawa wymiaru zasiłku to przede wszystkim wynagrodzenie określone w umowie lub wyliczone proporcjonalnie do przepracowanych dni, uzupełnione o zmienne składniki płacowe [1]. Ustalanie tej podstawy jest zależne od rodzaju umowy i charakteru wynagrodzenia:
- Dla umów o pracę – wynagrodzenie miesięczne stałe lub przeliczone na okres świadczenia
- Dla umów cywilnoprawnych – przeciętny miesięczny przychód za ostatnie 12 miesięcy przed powstaniem niezdolności do pracy, podzielony przez liczbę miesięcy, w których przychód został osiągnięty [2]
Zmienne składniki, takie jak premie czy dodatki, również są wliczane do podstawy w zależności od ich charakteru oraz zapisów wewnątrzzakładowych.
Mechanizm działania art. 43 w praktyce
Mechanizm przewidziany w art. 43 ustawy zasiłkowej działa w prosty sposób: jeśli uprawniony do zasiłku wznawia pobieranie świadczenia po przerwie nieprzekraczającej jednego miesiąca, podstawą wyliczenia świadczenia pozostaje wcześniejsza, już ustalona kwota [1][2]. Nowe składniki wynagrodzenia, zmiany godzin pracy czy nowa stawka minimalna będą brane pod uwagę dopiero przy przerwie dłuższej niż miesiąc.
Istotne jest też, że mechanizm ten jest zintegrowany z pozostałymi przepisami ustawy zasiłkowej, w tym z art. 45 dotyczącym minimalnej podstawy wymiaru oraz art. 49 w zakresie uzupełniania podstawy [2]. Pozwala to uniknąć powtarzalnych kalkulacji i błędów formalnych, a także ujednolica proces naliczania świadczeń.
Wpływ aktualnych stawek wynagrodzenia na podstawę wymiaru
Rosnące minimalne wynagrodzenie ma bezpośredni wpływ na wysokość podstawy wymiaru zasiłku. W 2025 roku minimalna pensja na pełny etat wynosi 4666 zł brutto, co automatycznie przekłada się na wyższą podstawę dla świadczeń przysługujących osobom zatrudnionym na pełen etat [1]. Jeżeli przerwa między świadczeniami nie przekroczy miesiąca, zmiana płacy minimalnej nie wymusi przeliczenia nowej podstawy, a zasiłek będzie obliczany na dotychczasowych zasadach [1].
Dla osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy lub zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, podstawa wymiaru zasiłku wyliczana jest odpowiednio proporcjonalnie lub na podstawie przeciętnego przychodu z 12 miesięcy poprzedzających niezdolność do pracy [1][2].
Stabilizacja i uproszczenie procedur – kluczowe zalety art. 43
Utrzymanie dotychczasowej podstawy wymiaru zasiłku przy krótkiej przerwie między okresami pobierania świadczeń prowadzi do stabilizacji wysokości zasiłków oraz uproszczenia obsługi administracyjnej [1][2]. Beneficjenci mogą liczyć na przewidywane świadczenia, a pracodawcy nie są obciążeni zbędnymi obowiązkami związanymi z każdorazowym przeliczaniem.
Tak skonstruowane przepisy wzmacniają pewność prawa oraz bezpieczeństwo finansowe osób korzystających z systemu świadczeń zasiłkowych. Pozwala to również na lepsze planowanie budżetów domowych oraz prognozowanie wydatków publicznych związanych z wypłatą świadczeń [1][2].
Podsumowanie
Art. 43 ustawy zasiłkowej jest jednym z najważniejszych przepisów chroniących ciągłość i przewidywalność świadczeń z tytułu zasiłków chorobowych oraz macierzyńskich. Nie pozwala na ponowne ustalanie podstawy wymiaru zasiłku przy przerwie nieprzekraczającej jednego miesiąca kalendarzowego [1][2]. Dzięki temu mechanizmowi podstawy wymiaru świadczeń pozostają stabilne, a procesy administracyjne ulegają uproszczeniu. Pracownicy oraz zleceniobiorcy zyskują pewność, że wysokość ich zasiłków nie ulegnie zmianie przy krótkotrwałych przerwach, co przekłada się na bezpieczeństwo socjalne oraz sprawne funkcjonowanie systemu świadczeń [1][2].
Źródła:
- [1] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-minimalne-wynagrodzenie-a-wysokosc-swiadczen-chorobowych
- [2] https://serwiskadrowego.pl/2025/02/zasilek-zleceniobiorcy-w-2025-zasady-podstawa-zasilkowa-okres-wyczekiwania-przy-umowie-zlecenia/
- [3] https://g.infor.pl/p/_files/38369000/mp-2025-01-dodatek-kip-ustawa-zasilkowapdf-38368826.pdf
- [4] https://g.infor.pl/p/_files/38381000/mp-2025-01-dodatek-kip-zasilkowa-wykonawczepdf-38381245.pdf

ObywatelKontraZus-Blog.pl – portal, gdzie skomplikowane przepisy stają się prostymi odpowiedziami. Zespół praktyków z branży finansowej przekłada prawnicze paragrafy na język codzienności.