Jaka jest ulga na dziecko i kto może z niej skorzystać?

Ulga na dziecko to jedna z najważniejszych preferencji podatkowych, umożliwiających obniżenie podatku PIT rodzicom lub opiekunom wychowującym dzieci. Wysokość ulgi uzależniona jest od liczby dzieci i sytuacji rodzinnej podatnika, zaś prawo do odliczenia powiązane jest ze spełnieniem określonych warunków dochodowych oraz wiekowych dotyczących dzieci. Poniżej wyjaśniamy szczegółowo, kto i na jakich zasadach może skorzystać z tej ulgi, jakie są jej limity kwotowe oraz warunki formalne.

Czym jest ulga na dziecko?

Ulga na dziecko, nazywana także ulgą prorodzinną, to odliczenie od podatku dochodowego, które przysługuje osobom wychowującym dzieci. Celem tego rozwiązania jest zmniejszenie podatku do zapłaty, a w pewnych przypadkach wywołanie zwrotu nadpłaty podatkowej na rzecz podatnika. Z ulgi można skorzystać, jeśli w danym roku podatkowym podatnik sprawował faktyczną opiekę nad dzieckiem na prawach rodzica lub opiekuna prawnego. Warunkami są tutaj liczba dzieci, sytuacja rodzinna podatnika (stan cywilny, sposób wychowywania), a także limitowana wysokość dochodów[1][2].

Ile wynosi ulga na dziecko?

Wysokość ulgi prorodzinnej wyrażona jest jako odliczenie roczne podzielone na konkretne dzieci w rodzinie. Strukturę tę określają następujące stawki:

• Na pierwsze i drugie dziecko: 92,67 zł miesięcznie, co sumuje się do 1112,04 zł rocznie na każde z tych dzieci[1][4]
• Na trzecie dziecko: 166,67 zł miesięcznie, czyli 2000,04 zł rocznie[1][4]
• Na czwarte i kolejne dzieci: 225 zł miesięcznie, co daje do 2700 zł w skali roku na każde z tych dzieci[1][3]

Odliczeniu podlega dokładna, miesięczna kwota przysługująca za każdy miesiąc, w którym podatnik sprawował faktyczną opiekę lub miał władzę rodzicielską nad dzieckiem. Jeśli opieka sprawowana była nie przez cały rok, ulga przysługuje proporcjonalnie do liczby miesięcy opieki[3][4].

Kto może skorzystać z ulgi na dziecko?

Z ulgi prorodzinnej mogą skorzystać:

• Rodzice pozostający w związku małżeńskim i wspólnie wychowujący dziecko
• Osoby samotnie wychowujące dzieci
• Opiekunowie prawni, pod warunkiem faktycznego sprawowania opieki nad dzieckiem[1][2]

Ulga adresowana jest zarówno do osób wychowujących małoletnie dzieci, jak i pełnoletnie dzieci do ukończenia 25. roku życia, o ile wciąż się uczą i nie uzyskują wysokich dochodów. Prawo dotyczy również osób sprawujących władzę rodzicielską naprzemiennie, przy czym w takich przypadkach ulga może zostać podzielona lub przysługuje tej osobie, której dochód nie przekracza wyznaczonego limitu[2][3].

Warunki skorzystania z ulgi

Możliwość skorzystania z ulgi na dziecko uzależniona jest od spełnienia kilku kluczowych warunków:

1. Podatnik musi rozliczać się według skali podatkowej (PIT-36 lub PIT-37)[1][3].
2. Podatnik powinien sprawować faktyczną opiekę lub władzę rodzicielską przez minimum jeden miesiąc w roku rozliczeniowym[2].
3. W przypadku dzieci pełnoletnich (do 25. roku życia), przysługuje ulga, o ile dziecko kontynuuje naukę i jego dochody (po odliczeniu kosztów) nie przekraczają 12-krotności renty socjalnej (21 371,52 zł w 2025 roku)[3][4].
4. Dla jednego dziecka obowiązuje limit dochodu rodziców:
   • 112 000 zł – dla rodziców w związku małżeńskim lub osoby samotnie wychowującej dziecko
   • 56 000 zł – dla osoby niepozostającej w małżeństwie i nie wychowującej samotnie dziecka
5. Dla rodzin z dwojgiem lub większą liczbą dzieci nie obowiązuje limit dochodów rodziców – kryterium dochodowe w tym przypadku nie jest wymagane[1][5].

Limit dochodów a prawo do ulgi

Najistotniejszym ograniczeniem w korzystaniu z ulgi w przypadku jednego dziecka jest limit dochodów rodziców. Jeżeli dochód podatnika przekroczy 112 000 zł (małżeństwo lub samotny rodzic) albo 56 000 zł (osoba samotna niebędąca rodzicem), prawo do odliczenia zostaje utracone[1][5]. Dla rodzin z dwojgiem i większą liczbą dzieci limit dochodu nie występuje, więc ulga przysługuje niezależnie od wysokości dochodu.

Dodatkowym kryterium pozostaje limit dochodów dziecka pełnoletniego – kwota nie może przekroczyć 21 371,52 zł rocznie (na 2025 rok). Przekroczenie tego limitu przez dziecko studenta/ucznia skutkuje utratą prawa do ulgi w odniesieniu do tego dziecka[3][4].

Jak rozliczyć ulgę na dziecko?

Rozliczenie ulgi prorodzinnej odbywa się za pośrednictwem rocznej deklaracji podatkowej PIT. Podatnik od sumy podatku należnego odlicza wyliczoną łączną kwotę ulgi przysługującą w danym roku. W przypadku niepełnego roku sprawowania opieki nad dzieckiem przysługuje proporcjonalna część ulgi – za każdy miesiąc, w którym podatnik spełniał warunek faktycznej opieki. Odliczenie to może być również dzielone proporcjonalnie pomiędzy rodziców lub opiekunów wedle podziału faktycznej opieki lub zgodnie z umową stron[2][3].

W praktyce prawo do odliczenia testowane jest na podstawie stanu faktycznego (ilość dzieci, status rodziców, wysokość dochodów) z roku podatkowego. Ulga jest wykazywana bezpośrednio w odpowiednim rodzaju PIT, a ewentualna nadwyżka ulgi (gdy kwota podatku jest niższa od przysługującej ulgi) skutkuje zwrotem różnicy podatnikowi[4].

Kluczowe elementy decydujące o prawie do ulgi

Podsumowując, prawo do ulgi na dziecko zależy od następujących elementów:

• liczba dzieci pozostających pod opieką podatnika,
• status prawny – rodzic, opiekun prawny, wychowywanie samotnie, w związku małżeńskim lub bez formalnego związku,
• wiek dziecka i jego status: małoletnie / pełnoletnie uczące się,
• wysokość dochodów podatnika i dziecka,
• liczba miesięcy sprawowania opieki w danym roku[1][3][4].

Tylko równoczesne spełnienie powyższych warunków umożliwia prawidłowe i skuteczne skorzystanie z ulgi prorodzinnej w rocznym rozliczeniu PIT.

Źródła:

1. https://www.pitax.pl/wiedza/mniejsze-podatki/ulga-prorodzinna/
2. https://centrumksiegowe.pl/ulga-na-dziecko-prorodzinna-jak-dziala/
3. https://www.e-pity.pl/ulgi-odliczenia/ulga-prorodzinna/
4. https://firmove.pl/aktualnosci/finanse/podatki/co-musisz-wiedziec-o-uldze-na-dziecko-w-2025
5. https://www.pit.pl/aktualnosci/ulga-na-dziecko-w-pit-2025-jaki-limit-dochodow-obowiazuje-do-biezacych-rozliczen-pit-1010691