Jaka składkę zdrowotną płacą emeryci i co wpływa na jej wysokość?

Emeryci w Polsce płacą składkę zdrowotną w wysokości 9% od swojej emerytury brutto. Kwota ta jest automatycznie potrącana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) przy każdym przelewie świadczenia, niezależnie od innych rozliczeń podatkowych czy statusu emeryta[2].

Wysokość składki zdrowotnej dla emerytów

Podstawowa wysokość składki zdrowotnej wynosi 9% od emerytury brutto[2]. Tym samym, każdy emeryt w Polsce, niezależnie od wysokości otrzymywanego świadczenia, jest objęty jednolitą stawką procentową. Podstawą wymiaru tej składki jest zazwyczaj miesięczna emerytura brutto; wysokość ta nie uwzględnia podatku dochodowego ani innych kosztów, a składka jest pobierana automatycznie przez ZUS[2].

Od 1 stycznia 2025 roku wprowadza się ustawową minimalną składkę zdrowotną, powiązaną z 75% minimalnego wynagrodzenia. Składka ta stanowi równowartość 9% z tej kwoty, co oznacza, że minimalna wysokość składki od lutego 2025 roku wyniesie 314,96 zł[1][3]. Zmiana ta została wprowadzona ustawą z 6 grudnia 2024 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych[1].

Automatyzacja poboru i brak konieczności działań ze strony emeryta

Składkę zdrowotną od emerytur pobiera Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), będący płatnikiem świadczeń. Emeryt nie musi samodzielnie odprowadzać tej opłaty, gdyż jest ona potrącana automatycznie podczas wypłaty emerytury[2]. Pozwala to uniknąć pomyłek lub zaległości w opłacaniu składek. ZUS przekazuje odprowadzone środki do Narodowego Funduszu Zdrowia, co zapewnia emerytowi dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej w ramach systemu publicznego[2].

Rola automatycznego poboru przekłada się na prostotę i bezpieczeństwo finansowe dla osób pobierających świadczenia emerytalne oraz gwarantuje ciągłość ubezpieczenia zdrowotnego.

Co wpływa na wysokość składki zdrowotnej emeryta?

Wysokość pobieranej składki zdrowotnej dla emeryta zależy przede wszystkim od wysokości miesięcznej emerytury brutto. Przy ustalaniu podstawy wymiaru mogą pojawić się wyjątki, dotyczą one emerytów, którzy osiągają dodatkowe dochody podlegające składkom społecznym (np. zatrudnieni na umowę o pracę po przejściu na emeryturę)[1]. Wówczas do wyliczenia ostatecznej podstawy mogą mieć zastosowanie dodatkowe odliczenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne[1].

Istotne jest, że składka zdrowotna jest niezależna od podatku dochodowego od emerytury. Nawet w przypadku wprowadzenia tzw. emerytur bez podatku dochodowego, składka zdrowotna pozostaje obowiązkowa, a jej opłacanie jest warunkiem swobodnego korzystania z publicznego systemu opieki zdrowotnej[2].

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej może również ulec zmianie w przypadku prowadzenia przez emeryta działalności gospodarczej. W takim przypadku dochody z działalności stanowią osobną podstawę naliczania składki zdrowotnej[4].

Znaczenie składki zdrowotnej dla emeryta

Opłacanie składki zdrowotnej jest obowiązkowe i warunkuje prawo do bezpłatnego korzystania z usług publicznej służby zdrowia, w tym leczenia oraz refundacji leków na terenie Polski[1]. Brak uregulowanych składek zdrowotnych skutkowałby utratą prawa do tych świadczeń, jednak w przypadku emerytów pobierających świadczenia z ZUS sytuacja ta nie występuje, ponieważ składki pobierane są systemowo[2].

Obecność minimalnej składki zdrowotnej od 2025 roku (9% z 75% minimalnego wynagrodzenia) zapewnia, że również osoby otrzymujące najniższe emerytury zachowują dostęp do opieki zdrowotnej na tych samych zasadach[1][3].

Zmiany w przepisach w 2025 roku

Od 1 stycznia 2025 roku wprowadzone zostają regulacje, które określają minimalny poziom składki zdrowotnej dla wybranych grup ubezpieczonych. Nowe przepisy, wynikające z ustawy z 6 grudnia 2024 roku, przewidują powiązanie minimalnej składki zdrowotnej z 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę[1]. Stanowi to istotną zmianę, szczególnie dla osób o niższych dochodach lub pobierających minimalną emeryturę, dla których składka zdrowotna będzie równa 314,96 zł miesięcznie w 2025 roku[3].

Zmiana ta ma na celu uporządkowanie kwestii ubezpieczenia zdrowotnego oraz zapewnienie stabilności finansowania systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Jednocześnie ustawa potwierdza utrzymanie jednolitej stawki 9% dla emerytów i innych świadczeniobiorców[1][3].

Podsumowanie: kluczowe fakty na temat składki zdrowotnej emeryta

Emeryt w Polsce obowiązkowo opłaca składkę zdrowotną w wysokości 9% od emerytury brutto. Składkę potrąca ZUS automatycznie, bez konieczności działań ze strony świadczeniobiorcy[2]. Zmiany wprowadzone w 2025 roku powiązują minimalną wysokość składki z 75% minimalnego wynagrodzenia krajowego, co przekłada się na minimum 314,96 zł miesięcznie[1][3]. Wysokość składki zależy od dochodu emeryta brutto oraz ewentualnych innych źródeł dochodu podlegających składkom społecznym[1]. Niezależnie od zwolnienia z podatku dochodowego, emerytura nadal podlega obowiązkowej składce zdrowotnej, która zapewnia dostęp do pełnej opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych[2].

Źródła:

• [1] https://www.medonet.pl/biznes-system-i-zdrowie/zmiany-prawne-w-ochronie-zdrowia,skladka-zdrowotna-w-2025-r–aktualne-zasady-skladki-zdrowotnej-w-polsce,artykul,74510953.html
• [2] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-jak-beda-wygladac-emerytury-bez-podatku
• [3] https://www.zus.pl/en/-/informacja-w-sprawie-podstawy-wymiaru-sk%C5%82adki-oraz-kwoty-sk%C5%82adki-na-ubezpieczenie-zdrowotne-w-2025-r.-dla-niekt%C3%B3rych-grup-ubezpieczonych
• [4] https://www.inforlex.pl/dok/tresc,FOB0000000000006860412,Skladka-zdrowotna-2025-Kto-skorzysta-na-zmianach.html