Umowa zlecenie kiedy nie płacimy składek ZUS?

Umowa zlecenie kiedy nie płacimy składek ZUS? Już na wstępie warto podkreślić, że nie każda umowa zlecenie podlega obowiązkowi opłacania składek ZUS. Zwolnienie z tego obowiązku jest możliwe w określonych sytuacjach, o których decydują aktualne przepisy oraz indywidualna sytuacja zleceniobiorcy [2][4][5].

Charakterystyka umowy zlecenia a obowiązek oskładkowania

Umowa zlecenia to umowa cywilnoprawna, która nie tworzy stosunku pracy i w zakresie oskładkowania różni się od umowy o pracę [1]. Oskładkowanie umów zlecenia, czyli obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, nie jest jednolite i zależy od kilku czynników [1][2]. W 2024 rząd wycofał się z pomysłu obligatoryjnego poboru składek od każdej umowy zlecenia, przez co również od 2025 roku nie wszystkie umowy zlecenia będą podlegać składkom ZUS [3].

Podstawowe wyjątki – kiedy NIE płacimy składek ZUS?

Pierwszą kluczową sytuacją, w której nie odprowadzamy składek, jest zawarcie umowy zlecenia przez osobę posiadającą inny tytuł do ubezpieczeń, gwarantujący pełne oskładkowanie. Dotyczy to przede wszystkim przedsiębiorców, którzy już płacą pełne składki z tytułu działalności gospodarczej oraz osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę [5].

Drugą istotną grupą są uczniowie i studenci przed ukończeniem 26 roku życia. Tacy zleceniobiorcy nie są objęci obowiązkiem ubezpieczenia społecznego ani zdrowotnego z tytułu umowy zlecenia, co pozwala na całkowite zwolnienie z oskładkowania [2][5].

Trzecią możliwością jest skorzystanie z tzw. wniosku RZN, czyli formalnego wniosku do ZUS o zwolnienie z naliczania składek. Zleceniobiorca może złożyć taki wniosek w ciągu 7 dni od zawarcia umowy, co umożliwia uniknięcie obowiązku opłacania składek w konkretnej sytuacji [4].

Zmiany w oskładkowaniu umowy zlecenie od 2025 roku

Od 1 stycznia 2025 roku planowano pełne oskładkowanie każdej umowy zlecenia, co miało znacząco zmienić obowiązki zleceniodawców i zleceniobiorców. Jednak w 2024 roku podjęto decyzję o wycofaniu tego rozwiązania. Dzięki temu nie każda umowa zlecenie będzie automatycznie podlegać składkom ZUS. Nadal możliwe będzie uzyskanie zwolnienia w określonych przypadkach, w tym przez złożenie wniosku lub posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń [2][3][4].

Pozostaje jednak trend rozszerzania zakresu oskładkowania umów cywilnoprawnych, co ma na celu zwiększenie ochrony socjalnej osób pracujących na zlecenie. Realizacja tych zmian jest stopniowa i dostosowywana do sytuacji rynkowej oraz społecznej [3].

Proces naliczania składek ZUS a możliwość uniknięcia oskładkowania

W praktyce składki ZUS od umowy zlecenia naliczane są od przychodu brutto, z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej, która od 2025 roku wyniesie 30,50 zł [1]. Dla pełnego etatu, czyli przy 160 godzinach pracy, minimalne wynagrodzenie z umowy zlecenia w 2025 roku wynosi 4 880 zł brutto. To właśnie od tej kwoty naliczane są składki społeczne, zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i FGŚP [1].

W sytuacji posiadania kilku umów zlecenia lub prowadzenia działalności gospodarczej, ZUS określa jeden tytuł do ubezpieczenia społecznego, aby nie doszło do podwójnego oskładkowania. W takiej sytuacji inne umowy mogą być zwolnione z obowiązku odprowadzania składek, jeśli są spełnione odpowiednie warunki dotyczące podstawy wymiaru [5].

Składki ZUS na umowę zlecenie – podział i wysokość

W skład składek ZUS od umowy zlecenia mogą wchodzić:

• składki społeczne (emerytalna, rentowa, chorobowa – dobrowolna, wypadkowa),
• składka zdrowotna,
• składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych [1].

Od wynagrodzenia 4 880 zł brutto w 2025, przykładowa wysokość składek wynosi: 1 401,12 zł na ubezpieczenia społeczne, 383,36 zł na zdrowotne oraz 122,40 zł na Fundusz Pracy i FGŚP. Przy dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym sumy te odpowiednio rosną [1].

Podsumowanie kluczowych przypadków zwolnienia z oskładkowania

W 2025 roku nie płacimy składek ZUS od umowy zlecenia w sytuacjach, kiedy:

• zleceniobiorca jest studentem lub uczniem do 26 roku życia,
• osoba prowadzi działalność gospodarczą i opłaca pełne składki z tego tytułu,
• zgłoszono do ZUS wniosek RZN o zwolnienie ze składek w przewidzianych przypadkach,
• określona umowa zlecenia nie jest głównym tytułem do ubezpieczeń, bo pierwszeństwo ma inna umowa lub zatrudnienie [2][4][5].

Każdorazowo przed rozpoczęciem wykonywania umowy zlecenia warto przeanalizować status zleceniobiorcy oraz, w razie potrzeby, złożyć wymagany wniosek o zwolnienie w odpowiednich terminach.

Aktualne regulacje i kierunki rozwoju

Mimo wycofania się z pełnego oskładkowania wszystkich umów cywilnoprawnych, rząd kontynuuje działania na rzecz stopniowego zwiększania poziomu ochrony socjalnej zleceniobiorców. Wszelkie zmiany są kompromisem pomiędzy potrzebami budżetu i ochroną pracowników, a ograniczaniem kosztów zatrudnienia po stronie zleceniodawcy [3].

Podsumowanie

Podsumowując, umowa zlecenie nie zawsze podlega obowiązkowi opłacania składek ZUS. Istnieje szereg wyjątków oraz możliwości formalnego wyłączenia obowiązku oskładkowania przez złozenie wniosku RZN bądź posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń. Kluczowe znaczenie mają aktualne przepisy, status zleceniobiorcy i właściwe zgłoszenia w ZUS [1][2][3][4][5].

Źródła:

• [1] https://mk.rp.pl/blog/oskladkowanie-umowy-zlecenia-2025-skladki-na-ubezpieczenia-zus-przy-zatrudnieniu-na-zlecenie-co-placi-pracodawca-a-co-zleceniobiorca/
• [2] https://centrumverte.pl/blog/oskladkowanie-umowy-zlecenie-zmiany-od-1-stycznia-2025/
• [3] https://inewi.pl/blog/ozusowanie-umowy-zlecenia-od-2025-roku-kluczowe-zmiany
• [4] https://www.zus.pl/en/-/od-1-stycznia-mozna-wystapic-o-zwolnienie-z-obowiazku-naliczania-skladek-od-umow-cywilnoprawnych
• [5] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-kilka-umow-zlecenia-ktora-bedzie-tytulem-do-ubezpieczenia